Vladislav Inozemtsev

“Vandaag overkomt Rusland een grote ramp. Onder het mom van een ‘speciale operatie’ om de vrede te herstellen in de Donbass viel het Russische leger Oekraïne aan, om, zoals president V. Poetin verkondigde, te zorgen voor haar ‘demilitarisering en denazificering’. Volgens berichten van informatie-agentschappen werden objecten in een tiental Oekraïense steden bestookt door bombardementen en vielen Russische troepen binnen vanuit verschillende richtingen, waaronder van de zee. Er vallen slachtoffers aan beide zijden, en hun aantal zal enkel maar stijgen.

24 februari 2022 zal een keerpunt worden in de nieuwste Russische geschiedenis. Het is absoluut onduidelijk of het resultaat van de oorlog de val van het huidige regime met zich meebrengt, maar het is wel bepaald duidelijk dat Rusland de ontwikkeling van een door het leven beledigde mislukkeling tot een bandiet die zijn beperkingen niet erkent, stopte. V. Poetin heeft vele keren herhaalt dat de VS en de NAVO het geduld van Moskou op de proef hebben gesteld door naar het Oosten uit te breiden, maar deze uitbreiding verliep vredevol en vrijwillig. Door hiertegenover een machtsbeweging naar het Westen te plaatsen bracht het Kremlin Rusland terug tot de toestand van een nieuwe ‘koude oorlog’.

De gevolgen hiervan zijn niet moeilijk te voorspellen.

Economisch gezien zal Rusland gradueel ontkoppeld worden van het economisch wereldsysteem; aanvankelijk financieel en later op vlak van handel. Na twee maanden voortschrijdende oorlog verloor de Russische markt 230 miljard dollar aan kapitalisatie, wat het volume van het Nationaal Fonds voor Welzijn overstijgt. Vandaag blijkt, niettegenstaande de sluiting van de markten in Moskou, de val gelijkaardig te zijn (daarover kan men oordelen op basis van quoteringen op westerse sites). Sinds het begin van het jaar verloor de roebel al bijna een derde van zijn waarde, en dat betekent dat de Russen in 2022 meer inboeten aan het levensniveau, dan tijdens de hele periode tussen 2014 en 2021. De inflatie zal aan het einde van het jaar 15% overtreffen, de economie zal in een recessie gaan, ongeacht de hoge prijzen voor olie.

Politiek gezien zal Rusland in een strenge isolatie van de rest van de wereld terechtkomen, wat ook zal afstralen op de burgers. De sancties zullen de Russische betalingssystemen afsnijden van die van de rest van de wereld, veel landen zullen serieuze beperkingen invoeren op de uitgifte van visa, en anderen zullen visumvrij beleid veranderen. Niet enkel het beruchte ‘North Stream 2’, maar ook een groot aantal andere projecten zal geconfronteerd worden met het perspectief van sluiting. Het Russisch paspoort zal toxisch worden, en de eigendommen van Russen zullen bedreigd worden. Om het even welke politieke dialogen op hoog niveau zullen praktisch alle gestopt worden. Rusland zal, van haar kant, elke poging tot overleg met haar eigen ‘partners’ staken en zal transformeren tot een gesloten land van het sovjet-type. De restanten van de politieke vrijheden zullen in de nabije toekomst vernietigd worden.

Daarbij zal de door V. Poetin uitgevaardigde opdracht, uiteraard, niet bereikt worden. Zelfs als tijdens deze gestarte oorlog de Oekraïense machtsorganen zouden vernietigd worden en een enorme schade zou worden toegebracht aan de Oekraïense strijdkrachten, dan nog zou Rusland onder de huidige omstandigheden geen bezettingsmacht kunnen opzetten in één van de grootste Europese landen. Zij zal zich ofwel moeten terugtrekken of genoegen nemen met de eigen voortschrijdende economische en sociale catastrofe. Elke illusie van eenheid van de Slavische volkeren of van de droom van een ‘Russische wereld’ zullen vergaan tot as.

Toen president B. Jeltsin eind 1999 het Kremlin verliet, zette hij zijn opvolger op weg met de woorden ‘draag zorg voor Rusland!’. Drieëntwintig jaar later moeten we bekennen dat wij allen – en de leiding, en de burgers van het land – geen zorg hebben gedragen voor Rusland. Wij hebben in ieder geval niet gezorgd voor een geciviliseerde, vredevolle en open staat, gericht op samenwerking met de buurlanden…”

[«Сегодня в Россию пришла большая беда. Под видом «спецоперации» по восстановлению мира в Донбассе российская армия атаковала Украину, чтобы, как заявил президент В.Путин, обеспечить её «демилитаризацию и денацификацию». По сообщениям информационных агентств, бомбёжкам подверглись объекты в десятке украинских городов, российские войска вторглись на нескольких направлениях, в том числе и с моря. Имеются жертвы с обеих сторон, и их число будет только расти.

24 февраля 2022 г. станет поворотным пунктом в новейшей российской истории. Совершенно неочевидно, что итогом войны станет падение существующего режима – но предельно ясно, что Россия закончила эволюцию от обиженного жизнью неудачника до не признающего ограничений бандита. В.Путин много раз повторял, что США и НАТО испытывали терпение Москвы, расширяясь на Восток, но это расширение было мирным и добровольным. Противопоставив ему силовое движение на Запад, Кремль вернул Россию в состояние участника новой «холодной войны».

Последствия этого несложно предсказать.

Экономически Россия будет постепенно отсоединена от мировой экономической системы – сначала финансовой, а потом и торговой. За предшествовавшие войне два месяца российский рынок потерял в капитализации $230 млрд., что превышает объём Фонда национального благосостояния. Сегодня, несмотря на закрытие рынков в Москве, падение окажется сопоставимым (о чём можно будет судить по котировкам на западных площадках). С начала года рубль потерял уже около трети своей стоимости – и это значит, что в 2022 г. уровень жизни россиян сократится побольше, чем за весь период с 2014 по 2021 г. Инфляция по итогам года превысит 15%, экономика войдёт в рецессию, несмотря на высокие цены на нефть.

Политически Россия окажется в строгой изоляции от остального мира – что отразится в том числе и на гражданах. Санкции отрежут российские платёжные системы от мировых, многие страны введут серьёзные ограничения на выдачу виз, а некоторые отменят безвизовый режим. Не только пресловутый «Северный поток-2», но и масса других проектов столкнутся с перспективами закрытия. Российский паспорт станет в мире токсичным, а собственность россиян окажется под угрозой. Любые политические диалоги высокого уровня практически наверняка будут прекращены. Россия, со своей стороны, прекратит любые попытки общения со своими «партнёрами» и стремительно превратится в закрытую страну советского типа. Остатки политических свобод будут уничтожены в ближайшем будущем.

При этом заявленная В.Путиным задача, разумеется, не будет достигнута. Даже если в ходе начавшейся войны и удастся уничтожить украинские органы власти и нанести мощный урон украинским вооружённым силам, в нынешних условиях Россия не сможет установить оккупационный режим в одной из самых больших европейских стран. Она должна будет либо отойти назад, либо смириться с собственной прогрессирующей экономической и социальной катастрофой. Любые иллюзии единства славянских народов или мечты о «русском мире» пойдут при этом прахом.

Покидая в конце 1999 г. Кремль, президент Б.Ельцин напутствовал своего преемника словами «Берегите Россию!». Двадцать три года спустя приходится признать, что Россию мы все – и руководство, и граждане страны – не сберегли. По крайней мере, мы не сберегли её как цивилизованное, мирное и открытое к сотрудничеству с соседями государство…»]

Vladislav Inozemtsev, Russisch economist en socioloog // Facebook, 24 februari 2022

[Vertaald door Annemarie Gielen]