Jevgenija Albats

“Boetsja. De naam van de stad zal de geschiedenis ingaan zoals My Lai in Vietnam, zoals Sabra en Shatila in ­Libanon, zoals Vukovar in Kroatië.

Boetsja, Irpin, Motyzjyn … Een vrouwenhand met veelkleurige nagellak; een jongeman naast zijn fiets; het hoofd van een vrouw tussen andere stoffelijke resten in een kuil – in brand gestoken, zo lijkt het; een witte sjaal of riem rond de handen gebonden van een man die door het hoofd geschoten is; een meter verder weer een ­lichaam, en nog één, lijk na lijk. Reden ze de weg af om lukraak op mensen te schieten? Vurend op iedereen die over straat wandelde of liep? Maar als dat zo is, wie heeft dan hun handen achter hun rug gebonden? Joegen ze een rij gevangenen voor zich uit – nochtans zijn het op foto ­allemaal lichamen in burgerkledij? Afgevoerd om geëxecuteerd te worden of op weg naar een strafkamp toen plots het bevel kwam alles te ­laten vallen en terug te trekken? Of besloten dronken, gedrogeerde ‘nazi-jagers’ bij het verlaten van Kiev een bloedbad aan te richten, als souvenir voor hun ‘broedernatie’?

In Irpin begroeven ze burgers tenminste nog in een massagraf. Waarom lieten ze hen in Boetsja gewoon langs de kant liggen? Waren ze ­gehaast om op tijd thuis te zijn voor Palmzondag?

Het lijdt geen twijfel dat Oekraïense en internationale onderzoekers de naam van de betrokken ­legerdivisie zullen achterhalen, net als de namen van de verantwoorde­lijken voor deze gruwel­daden. Maar Rusland – het Russische kamp – heeft er evenveel belang bij dat iedere naam genoemd wordt, want dit is een veroordeling, van ons allemaal.

Na 24 februari leek het erop dat we niet lager konden vallen. Het trotse land dat Europa bevrijd had van de bruine plaag, dat 27 miljoen levens geofferd had op het altaar van de overwinning tegen het pure kwaad, werd van de ene dag op de andere een agressor die een veroveringsoorlog had ­ingezet tegen een broedernatie. De catastrofe heeft zich inmiddels voltrokken, de afgrond gaapt, we zijn in vrije val, maar het doet er wel degelijk toe – het maakt een wereld van verschil – hoe diep we vallen. Want deze schuld komt sowieso op de schouders terecht van onze kinderen en onze kleinkinderen. En de mythe van de bevrijder die het basiselement was van onze nationale identiteit – een mythe die het kloppend hart vormde van ons collectief geheugen, ongeacht of je het regime nu steunde of niet –, die is voorgoed weggevaagd.

De foto’s van afgemaakte burgers, hun handen vastgebonden op hun rug, in het hoofd geschoten en als beesten op straat geworpen … Dat we het nooit mogen vergeten! Niet dat ­iemand ons ooit zal toestaan om te vergeten.

Zelfs al voeren we het onderzoek in alle openheid en volledigheid, maken we de bevindingen publiek en tonen we berouw, dan nog zullen we de schaamte niet kunnen afschudden. Maar op z’n minst zullen onze kinderen kunnen zeggen dat ‘onze ouders verschrikkelijke misdaden gepleegd hebben, maar we hebben ze onderzocht en bekend, en we bidden om vergeving’.

Boetjsa, Irpin, Motyzjyn. We zullen ermee moeten leven. Voor altijd.”

[«БУЧА… ЭТО ГЕОГРАФИЧЕСКОЕ НАЗВАНИЕ ТЕПЕРЬ ВОЙДЕТ В ИСТОРИЮ КАК СОНГМИ ВО ВЬЕТНАМЕ, КАК САБРА И ШАТИЛА В ЛИВАНЕ, КАК ВУКОВАР В ХОРВАТИИ…

А еще Ирпень, Мотыжин …Женская рука с разноцветным маникюром, парень , лежащий возле своего велосипеда, женская голова рядом с другими останками в яме, в которой пытались трупы, видимо, сжечь, белый платок или пояс, связывающий руки человека, лежащего с простреленной головой, через метр еще один труп, и еще, и потом снова трупы, и снова… Ехали по дороге и стреляли ? По всем, кто шел или бежал? А кто тогда связывал руки сзади ? Гнали  колонну пленных, хотя на снимках все — в гражданском;  вели на расстрел или перегоняли в фильтрационный лагерь, но пришел приказ все бросить и отступать? Или просто опившиеся и обкурившиеся борцы с «нацистами», уходя из-под Киева, напоследок устроили на память “одному с нами народу” кровавую вакханалию? Но почему в Ирпене хотя бы закопали в общую могилу , а в Буче оставили лежать на тротуарах, хотя дома заминировали? Торопились к прощенному воскресенью домой? 

Нет сомнения, что украинские и международные расследователи докопаются до названий подразделений, имен и фамилий, кто совершил эти преступления. Но Россия, российская стороны прежде всего должна быть заинтересована, чтобы каждый был назван поимённо, потому что это — приговор. Всем нам. 

Казалось бы после 24-го февраля падать дальше  было уже некуда, нация, которая гордилась тем, что освободила Европу от коричневой чумы, положив на алтарь победы над абсолютным злом 27 миллионов человек, вдруг враз стала нацией— агрессором, ведущей захватническую войну в  братской стране. Катастрофа уже случилось, бездна разверзлась, мы продолжаем туда падать, но не все равно, совсем не все равно, как глубоко упадем. Потому что вина за это ляжет на наших детей и внуков. И миф освободителей, который был важнейшей составляющей нашей самоидентификации, то, что лежало в самом корне национальной памяти — вне зависимости, сторонник ты режима или нет, будет окончательно разрушен. Фотографии расстрелянных гражданских, которым сначала связали руки, а потом выстрелили в затылок и бросили, как скот, на улице — этого ни мы не забудем, ни нам не забудут.  

Расследовать, гласно и полно, обнародовать и принести покаяние — нас это уже не спасет от позора, но хотя бы у детей будут аргументы сказать: наши родители совершили страшное, но мы расследовали, признали и молим о прощении…

Буча , Ирпень, Мотыжин – с этим нам теперь жить…»]  

Jevgenija Albats, hoofdredacteur The New Times // Newtimes.ru

3 april 2022

[Vertaald door De Standaard, aangereikt door Vincent Vandeput]

***

“Sommigen zeggen: ‘Er zit geen idee achter’.

Maar we moeten het op de een of andere manier uitleggen. Je neemt en vernietigt de economieën van twee landen tegelijk. Bovendien dood je mensen in een ander land, Oekraïne. En uit een ander land, het jouwe, kies je mensen die ginder moeten sterven. Welnu, je moet toch kunnen uitleggen waarom op 24 februari de levens van 190 miljoen mensen werden geruïneerd. 147 miljoen Russen en 43 miljoen burgers van Oekraïne. Waarom?”

[«Есть мнение: “А никакой идеи нет”

Но надо же как-то объяснять. Вы берете и разрушаете экономику сразу двух стран. Плюс к тому, в еще одной стране Украине вы убиваете людей. А из другой страны, вашей, вы выбираете людей, которые там гибнут. Ну вы же должны объяснить почему 24 февраля враз сломали жизнь 190 миллионов человек. 147 миллионов русских и 43 миллионов граждан Украины. Почему?”.»]

Jevgenija Albats, hoofdredacteur The New Times // Telegram, 21 april 2022

[Vertaald door K.Z.]